การสร้างพระธาตุพนมจำลอง
หลังจากที่นายประเสริฐ บุญสม รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการขณะนั้นได้เดินทางไปสำรวจดูความเสียหายเมื่อวันที่ ๑๔ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๑๘ แล้ว ได้รับทราบถึง ความเคารพเลื่อมใสของประชาชนที่มีต่อองค์พระธาตุพนมในด้านพรหมศาสตร์ว่า องค์พระธาตุพนมนั้น มีเทพเจ้าและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ตลอดจนดวงวิญญาณของบรรพบุรุษปกปักรักษาอยู่เมื่อหมดอายุการรักษาและเป็นการรับดวงชะตาเมืองด้วย จึงเป็นเหตุให้องค์พระธาตุพนมล้มทลายไป ฉะนั้นเพื่อเป็นการบำรุงขวัญประชาชนมิให้ตื่นตระหนกตกใจ จึงได้นำความไปปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางพรหมศาสตร์ท่านหนึ่งคือ นายบุญธรรม โพธิ์แพ่งพุ่ม ให้เตรียมการจัดพิธีบวงสรวงอัญเชิญดวงวิญญาณบรรพบุรุษตลอดเจนเทพเจ้าและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งปวงที่แตกสลายกระจายกันไป ได้กลับคืนมาปกรักษาองค์พระธาตุพนมและบ้านเมืองให้ร่มเย็นเป็นสุขเช่นเดิม โดยที่ในระหว่างพระธาตุพนมองค์ใหม่ยังมิได้สร้างขึ้นมานี้ ให้มีพระธาตุพนมจำลององค์น้อยไว้เป็นที่ประดิษฐานไปพลางก่อน
การสร้างพระธาตุพนมจำลองนั้น คณะกรรมการอำนวยการบูรณะปฏิสังขรณ์พระธาตุพนมได้อนุมัติเป็นกรณีพิเศษ ให้ว่าจ้างร้านมงคลศิลป์ บางแค เป็นผู้จัดทำ ใช้เวลาก่อสร้าง ระหว่างวันที่ ๔ ถึง ๒๐ กันยายน พ.ศ. ๒๕๑๘ จึงขนย้ายไปเตรียมประดิษฐานในมณฑลพิธี วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร เมื่อวันที่ ๒๑ กันยายน สิ้นค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างและค่าขนย้ายติดตั้งรวม ๔๐,๐๐๐ บาท
พิธีบวงสรวงเพื่อประดิษฐานพระธาตุพนมจำลอง ได้เริ่มในวันที่ ๒๓ กันยายน พ.ศ. ๒๕๑๘ โดยนายบุญธรรม โพธิ์แพ่งพุ่ม ประกอบพิธีบวงสรวงพระธาตุพนมองค์เดิม ณ บริเวณลานพระธาตุ มีการตั้งเครื่องบัตรพลีบวงสรวงในบริเวณมณฑลพิธีลานพระธาตุองค์เดิม และบริเวณที่จะประดิษฐานพระธาตุพนมจำลองลานด้านทิศเหนือของวัด พิธีเริ่มด้วยการถวายสังฆทานแก่งพระสงฆ์ ๙ รูป อันมีพระเทพรัตนโมลี เจ้าอาวาสวัดพระธาตุพนมวรมหาวิหารเป็นประธาน ต่อมาเวลา ๐๙.๐๐ น. นายบุญธรรม โพธิ์แพ่งพุ่ม ประกอบพิธีบูชาพระธาตุและบวงสรวงดวงวิญญาณของบรรพบุรุษ ตลอดถึงเทพและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำองค์พระธาตุพนม แล้วอัญเชิญเข้าสู่ปะรำพิธีเพื่อเชิญไปประดิษฐานที่พระธาตุจำลองตามเวลาฤกษ์ เวลา ๒๑.๔๕ น. พระพิมลธรรม พร้อมด้วยคณะและประชาชนชาวธาตุพนม ตลอดทั้งคณะสงฆ์วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร อันมีพระเทพรัตนโมลีเป็นประธาน พร้อมกันเชิญพระธาตุพนมจำลองขึ้นประดิษฐาน ณ บริเวณมณฑลพิธี นายบุญธรรม โพธิ์แพ่งพุ่ม กระทำพิธีอัญเชิญดวงวิญญาบรรพบุรุษ เทพผู้รักษาองค์พระธาตุพนม และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายเข้าสถิต ณ พระธาตุพนมจำลองเป็นการชั่วคราว และกระทำการบรรจุยันต์จตุโลตรีนิสิงเห โสฬส และมหามงคลที่ฐานชั้นล่าง ส่วนฐานชั้นที่สองบรรจุพระพุทธรูป และวัตถุธาตุจากส่วนยอด ส่วนกลางและส่วนฐานองค์พระธาตุพนม ตลอดจนอิฐ เงิน ทอง นาก รวม ๙ แผ่น เมื่อได้เวลา ๒๑.๕๕ น. อันเป็นมหัธโนฤกษ์ ลัคนาสถิตราศีเมษ จึงได้อาราธนาพระพิมลธรรมให้เป็นผู้อัญเชิญพระบรมธาตุ พระสารีริกธาตุ และพระอรหันตธาตุ เข้าประดิษฐานที่ฐานชั้นบนสุด พนักงานลั่นฆ้องกลองชัย จากนั้นยกสถูปขึ้นครอบเป็นเสร็จพิธี
พระบรมสารีริกธาตุที่บรรจุในยอดพระธาตุพนมจำลองครั้งนี้ เดิมเป็นของพระพิมลธรรม ได้นำไปถวายสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน) เพื่อทรงมอบแก่นายกรัฐมนตรีสำหรับนำไปบรรจุในพระธาตุพนมจำลง โดยสมเด็จพระสังฆราชได้ทรงนำพระบรมสารีริกธาตุของส่วนพระองค์ร่วมอุทิศถวายเป็นพุทธบูชาในครั้งนี้ด้วย
ปัจจุบัน พระธาตุพนมจำลอง ประดิษฐานอยู่ที่ พุทธอุทธยาน วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร