หมากข่างอีสาน การเล่นหมากข่าง เป็นเกมการเล่นของเด็กพื้นบ้านที่ใช้วัสดุประเภทไม้ที่มีในท้องถิ่นมาทำเป็นของเล่น เช่น ไม้พยุง ไม้แดง ไม้ประดู่ เป็นต้น การทำหมากข่างของชาวจังหวัดนครพนมในอดีตนั้น รูปทรงจะไม่เหมือนลูกข่างชาวไทยภาคกลางที่ใช้ตะปูเป็นแกนให้หมุนกับพื้น หมากข่างของชาวนครพนมจะใช้ไม้เนื้อแข็งมาสลักตกแต่งให้เป็นหมากข่างรูปทรงหัวใจหรือดอกบัวตูม โดยใช้เชือกทำตากป่านหรือปอมาพันรอบคอจนถึงตัวหมากข่างแล้วกระตุกเชือกให้หมากข่างหมุนตามเข็มนาฬิกา การเล่นหมากข่างของชาวนครพนมนั้น นับว่าเป็นเกมการแข่งขันชนิดหนึ่งที่นิยมเล่นกันในหมู่เด็กชาย โดยการแข่งขันจะมีแบบเดี่ยวและแบบทีม การเล่นหมากข่างมีส่วนช่วยให้เด็ก ๆ ได้แสดงออกทั้งทางร่างกาย จิตใจ ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อผู้เล่นหลายประการ ซึ่งในปัจจุบันจะสูญหายไปเนื่องจากของเล่นชนิดต่าง ๆ ที่ทันสมัยมีมากขึ้น
