ที่ตั้ง บ้านพนอม ต.พนอม อ.ท่าอุเทน จากร้อยเท้านับร้อย ๆ รอย และแนว ทางเดินนับสิบรอย มีทั้งที่กำลังเดิน ไปทางซ้าย ทางขวา กำลังวิ่ง ลื่นไถล ไปข้างหน้า วกกลับมาทางเดิม แสดงให้เห็นถึงจำนวนไดโนเสาร์ นับสิบตัวที่เดินผ่านไปมาบริเวณนี้ในช่วงเวลา ใกล้กัน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นรอยเท้าของ ไดโนเสาร์ออร์นิโธนิโมซอ หรือไดโนเสาร์ นกกระจอกเทศ ที่มักอาศัยอยู่รวมกัน เป็นฝูง นอกจากนั้นเป็นรอยเท้าของ ไดโนเสาร์อิกัวโนดอน ไดโนเสาร์จำพวก ซอโรพอด และจระเข้
ทำให้สันนิษฐานได้ว่า เมื่อ 100 ล้านปีที่แล้ว บริเวณนี้เคยเป็นที่ราบริมฝั่งแม่น้ำที่บรรดาสัตว์ หลายชนิดต่างลงมาหากินอยู่บริเวณนี้ ธรณีวิทยาแหล่งรอยเท้าไดโนเสาร์ท่าอุเทน
แหล่งรอยเท้าไดโนเสาร์ท่าอุเทน จัดอยู่ในหมวดหินโคกกรวด ยุคครีเทเซียส อายุประมาณ 100 ล้านปีมาแล้ว ประกอบด้วยชั้นหินทรายสีน้ำตาลแดง หินทรายแป้งสีน้ำตาลแดง และหินโคลนสีน้ำตาลแดง มีรอยริ้วคลื่น และรอยระแหงโคลน การคัดขนาดของเม็ดทรายแดง อยู่ในระดับปลานกลาง แสดงสภาพแวดล้อมอมโบราณ แบบแม่น้ำพัดพาริมฝั่งแม่น้ำ
ท่าอุเทนในอดีต
เมื่อร้อยล้านปีก่อน บริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย เป็นแผ่นดินกว้างใหญ่ มีแม่น้ำหลายสายไหลมาจากทางทิศตะวันออก เฉียงเหนือ เข้าสู่กลางแอ่ง แล้วไหลออกทะเลทางทิศตะวันตก ภายใต้สภาพภูมิอากาศค่อนข้างร้อนและแห้งแล้ง ตะกอนที่สะสมตัว โดยแม่น้ำและที่ราบลุ่มจึงมีสีแดง
ในช่วงฤดูฝน เมื่อฝนตกน้ำเจิ่งนองไปทั่ว น้ำจะไหลจากที่สูงลงไปตาม ร่่องน้ำลำธารลงสู่แม่น้ำใหญ่ ในขณะที่น้ำไหลจะทำให้เกิดรอยริ้วคลื่น ปรากฏบนผิวหน้าพื้นดินเป็นรูปลักษณ์ที่บ่งบอกทิศทางการไหลของน้ำ
พื้นที่ลุ่มน้ำเหล่านี้เป็นแหล่งอาศัยอันอุดมสมบูรณ์ของพืชและสัตว์ ซึ่งไดโนเสาร์หลากหลายชนิดอาศัยอยู่ในบริเวณนี้ เมื่อฝูงไดโนเสาร์นกกระจอกเทศ และสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ เดินผ่านบริเวณ ที่ราบริมฝั่งแม่น้ำ ซึ่งเป็นพื้นทรายที่กำลังหมาด ๆ จึงเกิดรอยเท้าชัดอยู่บนพื้น
รอยเท้าไดโนเสาร์เกิดขึ้นได้อย่างไร
ฟอสซิลไดโนเสาร์เกิดจากไดโนเสาร์เหยียบพื้นดินที่อ่อนนุ่มทำให้เกิดเป็นรอยพิมพ์ขึ้นแล้วถูกแดดเผาจนแห้ง ต่อมามีตะกอนใหม่ มาตกทับถมรอยพิมพ์นั้น ครั้นเวลาผ่านไปนานเข้าด้วยขบวนทางธรณีวิทยา บริเวณนั้นจึงกลายเป็นหิน ต่อมาเมื่อเปลือกโลกเกิดการเคลื่อนตัว ชั้นหินถูกยกตัวขึ้นเป็นภูเขาและชั้นหินด้านบนถูกกัดเซาะออกไป รอยเท้าไดโนเสาร์จึงปรากฏให้เห็น
ฟอสซิลรอยเท้าไดโนเสาร์ ประกอบด้วย 2 ส่วนคือ แม่พิมพ์หรือส่วนที่ไดโนเสาร์เหยียบเป็นรอยลงบนพื้นดินและรูปหล่อหรือส่วนของตะกอนใหม่ที่ทับถมรอย
ไดโนเสาร์ Dinosaurs
ไดโนเสาร์ เป็นกลุ่มของสัตว์เลื้อยคลานขนาดใหญ่ที่อาศัยอยู่บนพื้นดินมีลักษณะเหมือนสัตว์เลื้อยคลานในปัจจุบัน คือส่วนใหญ่มีผิวหนังเป็นเกล็ด (บางพวกอาจมีขนแบบนก) มีหางยาว มีฟัน และมีกรงเล็บที่นิ้วท้าว
ในขณะที่สัตว์เลื้อยคลานยุคปัจจุบันเดินด้วยขาที่กางออกข้างลำตัวไดโนเสาร์กลับเดินตัวตั้งตรงบนขาเหมือนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมลักษณะนี้เป็นสิ่งที่ทำให้มันคล่องแคล่วว่องไวบนแผ่นดิน
ไดโนเสาร์นับเป็นสัตว์ที่น่าอัศจรรย์ และประสบความสำเร็จที่สุดเท่าที่มีมา บรรพบุรุษของไดโนเสาร์ขนาดเท่าสุนัข มีวิวัฒนาการไปเป็น นักฆ่าขนาดยักษ์พอๆกับช้าง พวกกินพืชที่ตัวยาวเท่ากับรถบัสหลายคันและพวกตัวเล็กที่ว่องไวขนาดเท่าไก่
ในช่วงเวลาที่พวกมันครองแผ่นดิน ไม่มีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ใหญ่กว่าแมวรอดชีวิต ไดโนเสาร์พวกแรกปรากฏขึ้นเมื่อ 230 ล้านปีก่อนและแพร่พันธุ์ครอบครองแผ่นดิน นานถึง 165 ล้านปี จนเมื่อ 65 ล้านปีที่แล้ว พวกมันสาบสูญไปอย่างฉับพลัน และน่าประหลาดใจ เมื่อเทียบกับไดโนเสาร์แล้ว มนุษย์ยุคปัจจุบัน เพิ่งจะอยู่บนโลกเพียง 100,000 ปี เท่านั้น
ติดต่อวิทยากรนำชม
อบต.พนอม โทร. 042 538 481 / 089 941 4445 (คุณป๊อก)
